Berent WacĹaw Ĺťywe kamienie (pdf)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

chwili: tak ca�y os�pia� nosem i brwiami. Niczym mnich pokutny przed natr�ctwem pobo�-
nych, zastawia si� d�oni�. I rzecze krótko:
Chodxmy� - bodaj by z wiary niedostatkiem bySmy nie stali si� jak ta trawa, która pr�dzej
zwi�d�a, nim j� wyrwano.
A �akom widzi si� w tej chwili - tam, w ny�y okiennej - ju� tylko tego miecza olbrzymiego
jelce w krzy�, a na nim cicho wsparte d�onie rycerza, jakby do przykucia u ramion krzy�a
tego. I s�ysz�:
Igrce sztuk wszystkich! Dane jest wam przy�o�y� r�k� do znalezienia Graala - na odnowie-
nie serc cz�eczych!
86
Trzod� owiec z nag�a ruszonych zgarn� si� waganty pod ten miecz. I takie ich op�omienienie
duchem przenik�o, �e cho� z na pó� otwartymi ustami wiwatów okrzykn�� zapomnieli. Ob-
wo�uj� si� w�aSnie jak te �aki na ochot�: spr�onymi nagle ramiony i rozwart� d�oni�.
Na uboczu sta� tylko niedxwiednik, który od swojej bestii na krok nigdy oddali� si� nie mo�e.
I zda�o mu si� teraz, �e nie on zwierz�, lecz ono jego na �a�cuchu trzyma i prowadzi przez
�ycie. I przeklina� w duchu igr� wszelk�. Bo ka�da, nawet �onglerów i goliardów sztuka,
wyda�a mu si� teraz takim �a�cuchem zniewolenia w tej doli na opak: �e nie poskramiacz
besti�, lecz ona jego oprowadza przez �ycie - ludziom na pokaz - póki wszystkich si� z cz�e-
ka nie wytarga...
Nagle on �a�cucha koniec z garSci swej rzuca niedxwiednik bestii na g�ow�: ko�pak swój
o ziemi� ciSnie z pasj� i z jeszcze wi�ksz�, nie w�ada po co, przydeptuje go potem. Zdawa�
by si� mog�o, �e cz�ek zrywa z siebie wszelkie wi�zy doli, wszystko, co na nim ci�y z dni
koniecznoSci, bo nawet i t� czap� z g�owy. Nag� wol� ku czemuS tu si� zg�asza, sob� - cz�o-
wiekiem.
Bierz mnie, dolo gromadzka!...
I dobywaj�c gdzieS spod bierwion u pieca toporzysko jakoweS, krzyczy ca�kiem niepotrzeb-
nie:
Daj�e mi który siekir� jak�!
Ze wszystkich ko�ców i zakamarków gospody znoszono tymczasem w zarojeniu mrowisko-
wym - topory, czekany, wid�y, cepy - zgo�a bro� wszelak� zasobnego domu.
G�Slarz tylko w swej oponce brunatnej i czerwonym kapturze weso�ka pl�ta� si� bezczynnie
mi�dzy kamratami. Ich m�ska krz�tnoS� za or�em - pod �uny mrugania na murach, rogów
ponure wycia w oddali i b�bnów alarmy po basztach - dzia�a�a na� nieomal jak na te psy ku-
glców ponosz�ce si� w tej chwili w zawrotnych poskokach i pl�sach po izbie ca�ej. Nad te
towarzysze, zamienione jakby zakl�ciem w gbury i zbóje, bli�sze mu by�y w onym zam�cie
tamte stworzenia - jednakow� pobudliwoSci� cia� czujnych, chy�ych i bez statku. Bo wr�cz
w cia�o samo g�dxca uderza�a osobliwoS� tej chwili - rytmami muzyki: to okrutnie srogiej, to
znów tak dziarsko ochoczej, �e a� tanecznej prawie. Jakby on sam smyczkiem g�Slowym by�,
rzucanym o napi�te struny porywu i sza�u gromady ca�ej.
Hej, za dobosza chyba przed wami pokrocz� bo mi Swiat ca�y nowym t�tnem w �y�ach gra
i ta�czy - hej! werble szale�stwa i nadziei waszych!
A zwróciwszy ma siebie uwag� towarzyszy, wraz kugla jakby przed oczyma im wywinie.
I powiod� was - za rycerza przewodem - ju� wiem, gdzie... - Weso�ka �ap� kreSli coS ku
górze... - k�dy si� ta droga mleczna z goSci�cem ku Zamorzu zbiega. Tam... znajdziecie
niechybnie!
Sarkn�, plun� na� nieomal.
A on jakby w skrusze nag�ej dopada na kl�czkach rycerza, przytula si� do tej jego �ydki w kol-
czudze. I ca�uje w nakolennicy blach.
Kocham ci�, panie, z czci� l�kliw�, jak niegdyS t� nog� ojca, gdym pe�za� zaledwie po pod-
�odze potrafi�. Ale...
Tu pocz�� odsuwa� si� od niego po ziemi.
Ale diab�a igrcowego we mnie Smieszy twoja wiara!
Tu ju� dziewka nie wytrzyma�a tych harców jego. I dopad�szy go gdzieS na Srodku izby, chwy-
ta mocn� garSci� za rami�, odci�ga precz - gdzieS na dalsze izby gospody.
87
Czego, ty g�upi, tak hycasz? czego si� cieszysz? �e si� tu ludzie lada chwila mordowa� za-
czn� po ulicach?!... Patrz, ju� �una dymami odbija si� na Scianach. S�uchaj, na jaki gwa�t
�omoc� b�bny po grodzie ca�ym. I rozp�ta�o� si� diabl� ryba�towe na chwil� tak�!.. Chodx�e
mi st�d, chodx�e czym pr�dzej, bo jeszcze ci krzywd� jak� uczyni� twe srogie, spójrz! towa-
rzysze. Jeszcze ci naprawd� co z�ego w tej chwili... A mo�e i urzeka tych spojrze� jadem...
Chodx�e mi, wilczku ty skr�tny, bo ci� tu sama chyba roz...! No, chodx�e, chodx, luby.
Noo!...
Dok�d�e ty mnie?... Do alkierza? - zapiszczy cienko na progu, który wraz przeskoczy� mu-
sia�. - Dalibóg, do alkierza! Wprost na... Uch, jakie� poduchowe �o�e!... Nie liczcie na mnie,
bohaterzy! Taka jest nasza, �onglerów, robota - czasu mordowania si� �udzi.
* * *
Za ciemnymi basztami grodu czerni� si� pod gwiazdy ogrom koScio�a. Rzekniesz, z dwóch
szczytów tej góry, z wie�yc obu rozpostar� si� p�aszcz nocy i skrajem o mury miejskie za nie-
bosk�on wsparty, nakry� gród topiel� granatu i z�otymi gwiazdy - duszom na schron bezpiecz-
ny, snom nawet cz�eczym za kopu�� ucisze�.
Odpustow� bo por� nag�Sci�o si� w mieScie ludu co niemiara - zza murów, z wszelakich od-
dali. I nanios�o niepokojów z szerokiego Swiata. Ochrania� ludzi koSció� p�aszczem grodzkie-
go widnokr�gu, usypia�y g�uche rogi stró�ów i te ich balowe nucenia, b�ogos�awi�ce cisz�
i spokój dusz.
A jednak tu i owdzie wychyla�a si� z okna g�owa bezsenna. Gdzie spojrzy, dachów piachy
i granie w ciemnoSciach zadrzemania; wy�ej ju� tytko z�ote oczy powietrznej g��biny nad bez-
kresem Swiata,
Urzek�o dziS t�sknot� niejednego cz�eka, zatarga�o niejednym �a�cuchem. Rw� si� w Swiaty
niestatki m�ode i z�u dusz� zaprzeda� gotowe - byle na goSci�ce, byle w Swiaty dalekie! Przez
mury i rowy miejskie jak kot przelex� gotów ka�dy z �aczków grodzkich, gdy poczu� w sobie
dar do igry jakiej lub gorliwoS� do nauki. Za bram� - mySli - u dróg rozstajnych zbieraj� si�
pewnie stare igrce oraz �aki ze wszystkich szkó� Swiata zbieg�e - ci wiedz�: gdzie, jaki mistrz,
jakiej wiedzy uczy? A z nimi wolna droga - w Swiaty dalekie, we wszystkich królów ziemie!...
Na ulicach grodu pusto by�o i g�ucho. Tylko z wie�yc i baszt huka�y sówki ponurym Smie-
chem po nocy. Tylko nietoperze miotaj� si� wokó� tych g�ów m�odzia�skich, tam i sam, jak-
by nici uroku snuj�c niewidne, jakby znaki zakl�cia kreSl�c w powietrzu. Kto zaS gadkom
o ryba�tkach wiar� dawa�, temu zwidywa�y si� jakoweS wyloty z kominów dalekich. Ale do-
brze ich nikt nie rozpatrzy�, bo za prze�egnaniem si� gin�o to sprzed oczu.
Pod p�aszczem gwiezdnej ciszy, w surowej pogrozie koScio�a, z�o samo sid�a�o dusze kusze-
niem na tu�actwo.
Przekl�te niech b�d� waganty i sztuki ich wszystkie! Przekl�te niech b�d� powieSci �ongle-
rów! - z�orzeczy� na swym �o�u ka�dy cz�ek stateczny w trosce o dusze m�ode.
A gdy chmura dymu buchn�a nad dachy i zako�owa�a si� w rudych k��bach po�ogi, gdy �una
naSwietla� j�a ulice, a po oddalach zagra�y rogi na trwog� - ludziom statecznym wyda�a si�
88
i ta ponuroS� chwili czymS oczekiwanym prawie. Dzie� by� nad miar� rozpustny, noc zasi�
jeszcze gorsza - t� gor�czk� Sród m�odzie�y, porywaniem si� jej na ojców z g�b� buntu pe�n�,
odgra�aniem si� jakowymS rozruchem, który gotuje si� w grodzie.
ZaS te ludzisk poSpiechy ze st�gwiami lub ci�kimi kub�y - ich dziwacznie pogi�te postaci,
wynurzaj�ce si� z mroków w mruganie czerwonego blasku - wznieca�y przypomnienie dusz [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony