BogumiĹa Tarasiewicz MĂłwiÄ i Ĺpiewam Ĺwiadomie(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

jednostajny skurcz mięśni spowodowałby anemizację mięśni" (Woltyński 1970 s. 41).
Wibracji nie należy świadomie wymuszać, przy swobodnej fonacji pojawi się sama.
277
W początkach nauki pojawiać się mogą czasami niezamierzone załamania głosu, tzw. kiksy
czy koguty. Są one wynikiem niepełnowartościowej pracy narządu mięśniowego krtani.
Bywa, że mięśnie krtaniowe działają nawykowo przez wiele lat bardzo niepoprawnie. Mimo
naszych starań, trudno od razu zmienić wieloletnie przyzwyczajenia mięśniowe. Nawet przy
poprawnej fonacji mięśnie często powracają do starych wzorców. Minie sporo czasu, gdy
aktywność mięśni stanie się nawykowo poprawna. W okresie przejściowym opisywane
zjawiska u części osób mogą pojawiać się stosunkowo często.
s) wokalne kiksy"
Często początkujący śpiewacy przygotowując nowy utwór śpiewają, zapominając o
podstawach techniki wokalnej. Nie ma nic gorszego, jak pozwalanie" mięśniom, gdy są
jeszcze bardzo mało aktywne, na powrót do starych wzorców. Zpiewacy ci zapytani, co robią,
odpowiadają: my nie śpiewamy, tylko markujemy. Poprawne markowanie, którego używają
doświadczeni śpiewacy, nie ma nic wspólnego z takim - powiedzmy szczerze - byle jakim"
śpiewaniem. Caruso przy uczeniu się nowej roli lub nieznanego jeszcze tekstu muzycznego
gwizdał lub markował na oddechu i rezonansie, bez nacisku, przy tym dzwięk ten
zachowywał zawsze piękne brzmienie, okrągłość,
t) marko-
wanie
272
PRAKTYCZNA METODA PRACY NAD GtOSEM
niezwykłą nośność i zdolność do zmian dynamicznych" (Sobie-rajska 1970, s. 22).
Markowanie jest zabiegiem oszczędzającym głos, śpiewak nie wykorzystuje pełnego
brzmienia głosu, świadomie zmniejszając jego wolumen. Dba przy tym o swobodę fonacyjną
i o aktywność rezonatorów, głównie - nasady. Markowanie w sposób prawidłowy wymaga
znacznych umiejętności i dużego doświadczenia wokalnego. Wobec powyższego nie może
być polecane początkującym śpiewakom.
u) rodzaj Każdego interesuje, jaki posiada rodzaj głosu. Z ustalaniem głosu rodzaju
głosu nie należy się zbyt spieszyć. W sytuacjach wątpli- wych należy
wstrzymać się z oceną do " momentu, gdy głos potrafimy naturalnie wydobywać, wówczas
niejako sam zdradzi on, do jakiej należy strefy (Martienssen-Lohmann 1953, s. 20). O rodzaju
głosu decyduje wiele czynników, przede wszystkim barwa, skala głosu, dzwięki przejściowe,
także budowa anatomiczna (głównie długość strun głosowych). W technice wokalnej nie ma
istotnych różnic w zależności od rodzaju głosu. Podstawy dla wszystkich głosów pozostają
takie same.
w) falset Falset to głos męski wykorzystujący specjalną technikę głosową,
która pozwala na wydobycie dzwięków powyżej naturalnego rejestru głosu męskiego. Wielu
pedagogów XVII-i XVH[-wiecznej szkoły włoskiej przypisywało falsetowi ogromną rolę
(Sanford 1993, nr 5). Według Pierfrancesco Tosiego dzwięki falsetowe powstawały z silnie
napiętych strun głosowych, drgających brzegowe (podobnie jak u kobiet w rejestrze
głowowym). Pozwalały na zdecydowane poszerzenie skali w górę. Podobne właściwości
przypisuje falsetowi Christian Elss-
Wybrane zagadnienia techniki wokalnej
213
ner: Z fizjologii bowiem wiemy, że stan naciągnięcia mięśnia (jakiegokolwiek) wydatnie
poprawia jego wydolność - zwiększa się zużycie tlenu, wzrasta temperatura, poprawia się
obraz przemian enzymatycznych. Wzrost napięcia mięśnia o 50% poprawia jego wydolność o
300-500%! Funkcja falsetu jest więc niezwykle korzystną sytuacją wyjściową dla podjęcia
przez głos również innych zadań. Towarzyszy jej ponadto z natury rzeczy szerokie otwarcie
krtani, co w konsekwencji wpływa również na poprawę rezonansu - jest to dla śpiewaka
zawsze odczuciem przyjemnym (w przeciwieństwie do zacisku i wąskości gardła)" (Elssner
1994).
Na to często pojawiające się pytanie brak jednoznacznej odpowiedzi. Wśród pedagogicznych
i foniatrycznych autorytetów trwają w tej kwestii spory (Romaniszyn 1957, s. 7-22). Jedni za
właściwy wiek do rozpoczęcia wokalnego kształcenia uważają 6-8 rok życia, inni moment
rozpoczęcia nauki wiążą z zakończeniem mutacji i ogólnym rozwojem dziecka88.
Prześledzenie życia wybitnych śpiewaków wskazuje, że wielu z nich śpiewało w chórach
dziecięcych czy chłopięco-męskich od wczesnego dzieciństwa. Tam uczyli się podstaw
techniki wokalnej. Wielu z nich bardzo sobie ceniło wczesny kontakt ze śpiewem. Wydaje
się, że śpiewanie przez dzieci nie powinno budzić kontrowersji, z ważnym zastrzeżeniem, że
śpiewanie to powinno być prowadzone racjonalnie. W sposób naturalny można wówczas
podtrzymywać poprawne nawyki głosowe. Wiele chórów może poszczycić się wielką troską
o dziecięcy głos, śpiewanie w nich rozwija aparat głosowy, przyczynia się także do rozwoju
emocjonalnego i fizycznego dziecka. Dużym zagrożeniem dla wątłego głosu dziecka jest jego
nadużywanie. Dziecko w tym wieku nie zna i nie zdaje sobie sprawy ze znu-
x) od jakiego wieku można uczyć się śpiewać?
Uwaga ta dotyczy zarówno chłopców, jak i dziewcząt. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony